Koloi ke mofuta oa koloi e qalileng mehleng ea khale. Nalane ea eona e ka saloa morao ho pota 4000 BC ha likariki tsa pele tsa mabili li ne li qaptjoa Mesopotamia (Iraq ea kajeno). Qalong likariki tsena li ne li sebelisetsoa merero ea temo 'me li ne li huloa ke liphoofolo tse kang likhomo, lipere kapa limmoulo.
Ha nako e ntse e ea, koloi e ile ea fetoha 'me ea fetoha mokhoa o tummeng oa lipalangoang bakeng sa batho le thepa. Mehleng e Bohareng, likoloi li ne li sebelisetsoa khoebo le khoebo, li lumella bahoebi ho tsamaisa thepa ea bona libakeng tse telele. Europe, koloi e ne e boetse e sebelisoa e le sepalangoang bakeng sa baeti ba eang libakeng tse halalelang tse kang Jerusalema.
Ha ho fihla phetohelo ea indasteri lekholong la bo19 la lilemo, likariki li ile tsa ata haholo ’me tsa sebelisoa ho tsamaisa thepa e boima lifekthering le merafong. Ho qaleha ha koloi mathoasong a lekholo la bo20 la lilemo ho ile ha bolela qetello ea bophelo ba koloi e le mohloli o ka sehloohong oa lipalangoang, empa e ntse e le koloi e ratoang le e molemo bakeng sa merero e mengata, ho kenyelletsa le koloi ea lelapa, bakeng sa ho khanna ntle le tsela, le bakeng sa ho khanna. ho tsamaisa thepa.
SEBELISA | LILEMO | SEBELISA MOFUTA | LITS'ELISO MAKHETHA | MOHLOLI ETS'OANE | LIKHETHONG TSE KHOLO |